งานระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน

งานระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน

      การดูแลช่วยเหลือนักเรียน  คือ  การส่งเสริม พัฒนา ป้องกัน และแก้ไขปัญหา เพื่อให้นักเรียนได้พัฒนาเต็มศักยภาพ มีคุณลักษณะที่พึงประสงค์มีภูมิคุ้มกันทางจิตใจที่เข้มแข็ง คุณภาพชีวิตที่ดี มีทักษะการดำรงชีวิต และรอดพ้นจากวิกฤติทั้งปวง

       ระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน  เป็นกระบวนการดำเนินงานดูแลช่วยเหลือนักเรียนที่มีขึ้นตอนชัดเจน พร้อมทั้งมีวิธีการและเครื่องมือที่มีมาตรฐาน  คุณภาพ  และมีมาตรฐานการทำงานที่ตรวจสอบได้โดยมีครูประจำชั้น/ครูที่ปรึกษาเป็นบุคลากรหลักในการดำเนินงานและบุคลากรทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องทั้งในและนอกสถานศึกษา อันได้แก่ คณะกรรมการสถานศึกษาผู้ปกครอง ชุมชน ผู้บริหาร และครูทุกคน ฯลฯ  มีส่วนร่วม

วัตถุประสงค์

ขอบข่ายการดำเนินงานระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน

บทบาทหน้าที่ของหน่วยงานและบุคลากรที่เกี่ยวข้อง

การดูแลช่วยเหลือนักเรียนมีความสำคัญต่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตของนักเรียนทุกคนให้เติบโตอย่างมีคุณภาพ สามารถดำรงชีวิตอย่างเป็นสุขในสังคม การดูแลช่วยเหลือนักเรียน เป็นระบบที่มีกระบวนการดำเนินงานที่ชัดเจน ประกอบด้วยการรู้จักนักเรียนเป็นรายบุคคล การคัดกรองนักเรียน การส่งเสริมพัฒนานักเรียน  การป้องกันและแก้ไขปัญหา และการส่งต่อดังนั้นจึงต้องอาศัยความร่วมมือจากบุคคลและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการดำเนินงานดังนี้

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน เป็นหน่วยงานกลางที่มีบทบาทหน้าที่ในการกำหนดนโยบายการดำเนินงานไปยังสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาในการส่งเสริม สนับสนุนให้ผู้ปฏิบัติ คือ สถานศึกษาสามารถดำเนินงานระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพและประสานงานกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง  จึงมีบทบาทหน้าที่และแนวทางดำเนินงานดังนี้

บทบาทหน้าที่

1. กำหนดนโยบายและหน่วยงานที่รับผิดชอบใน สพฐ. ด้านการดูแล ช่วยเหลือนักเรียน

แนวทางดำเนินงาน

v     กำหนดยุทธศาสตร์  เป้าหมาย และจุดเน้นด้านการดูแลช่วยเหลือนักเรียน

v     มอบหมายหน่วยงานที่รับผิดชอบใน  สพฐ. อย่างชัดเจน

 

7.บทบาทหน้าที่ของสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาการประถมศึกษาเลย เขต 1 (สพป.ลย 1.)

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา เป็นหน่วยงานที่สนับสนุนและส่งเสริมระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนของโรงเรียนภายในสังกัดรวมทั้งการประสาน ติดตาม  ประเมินผล การปฏิบัติงาน จึงมีบทบาทหน้าที่และแนวทางดำเนินงานดังนี้

 8. บทบาทหน้าที่ของสถานศึกษา

สถานศึกษา เป็นสถาบันที่ประกอบด้วยบุคคลต่าง ๆ ที่จะทำให้การดำเนินงานตามระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนที่ประสบผลสำเร็จ ซึ่งประกอบด้วยผู้บริหารสถานศึกษา ครู นักเรียน คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน และบุคลากรอื่นๆ

ผู้บริหารสถานศึกษา ในฐานะที่ผู้บริหารสถานศึกษาเป็นผู้นำสูงสุดในสถานศึกษาสามารถบริหารจัดการและให้ความสำคัญในการดำเนินงานระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนให้ประสบผลสำเร็จ  จึงควรมีบทบาทหน้าที่และแนวทางดำเนินงานดังนี้

ครูประจำชั้น/ครูที่ปรึกษา เป็นผู้ที่อยู่ใกล้ชิดกับนักเรียนมากที่สุดและเป็นบุคลากรหลักในการดูแลช่วยเหลือนักเรียนจึงควรมีบทบาทหน้าที่และแนวทางดำเนินงานดังนี้

หมายเหตุ การดำเนินงานระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนทุกขั้นตอน  ครูประจำชั้น/ครูที่ปรึกษา            

             ควรรายงานผลการปฏิบัติงานทุกขั้นตอนการดำเนินงาน  เพื่อการตรวจสอบปรับปรุงพัฒนา

บทบาทหน้าที่

ดูแลนักเรียนและให้คำปรึกษาเบื้องต้น  

แก่นักเรียน

แนวทางดำเนินงาน

v     ศึกษา  สังเกต  ดูแล  รวบรวมข้อมูล

v     ประสานงานกับครูประจำชั้น/ครูที่ปรึกษา  เพื่อส่งเสริมป้องกัน  แก้ไขพฤติกรรมนักเรียน

v     จัดกิจกรรมส่งเสริม  ป้องกัน  แก้ไขเพื่อพัฒนานักเรียน

หมายเหตุ โรงเรียนใดไม่มีครูประจำวิชาให้ครูที่ทำหน้าที่ครูประจำชั้น/ครูที่ปรึกษาปฏิบัติตามบทบาทหน้าที่ครูประจำวิชา

หมายเหตุ  โรงเรียนใดที่ไม่มีครูแนะแนว  ให้ครูที่ทำหน้าที่ครูประจำชั้น/ครูที่ปรึกษาปฏิบัติตามบทบาทหน้าที่ของครูแนะแนว

บทบาทหน้าที่

1. ติดตาม  กำกับ  การดูแลช่วยเหลือ       นักเรียนของครูประจำชั้น/ ครูที่ปรึกษา

2. ประสานงานผู้เกี่ยวข้องในการดูแล   ช่วยเหลือนักเรียน

แนวทางดำเนินงาน

v     วางแผนการกำกับ  ติดตาม  การทำงานของครูประจำชั้น/ครูที่ปรึกษา  ให้ชัดเจนและรับรู้โดยทั่วกัน

v     อำนวยความสะดวกแก่ครูประจำชั้น/ครูที่ปรึกษาในการดำเนินงานระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน

v     บันทึกหลักฐานการปฏิบัติงาน  และจัดทำรายงานประเมินผลระบบ  ส่งผู้บริหาร

v     จัดประชุมครูในระบบ  เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการดูแลช่วยเหลือนักเรียน

v     จัดประชุมกลุ่มเพื่อปรึกษาปัญหารายกรณี

v     ให้คำแนะนำปรึกษาแก่ครูประจำชั้น/ครูที่ปรึกษา

v     ติดต่อประสานงานกับเครือข่ายทั้งภายในและภายนอกสถานศึกษา

 นักเรียน

บทบาทหน้าที่

มีบทบาทหน้าที่ของนักเรียนและสนับสนุนการดำเนินงานระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน

แนวทางดำเนินงาน

v     ให้ความร่วมมือกับคณะกรรมการนักเรียน

v     ให้ความร่วมมือในการสอดส่องพฤติกรรมของนักเรียนในสถานศึกษา

v     ปฏิบัติตนเป็นแบบอย่างที่ดี

v     สร้างเครือข่ายเพื่อนช่วยเพื่อน  พี่ช่วยน้อง

v     เข้าร่วมกิจกรรมของสถานศึกษา

v     ประสานสัมพันธ์ระหว่างสถานศึกษากับบ้าน

บทบาทหน้าที่

ให้การสนับสนุนด้านการดูแลช่วยเหลือนักเรียน

แนวทางดำเนินงาน

v     ให้คำปรึกษาในการดำเนินงานระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน

v     เสนอแนะแนวทางในการส่งเสริมพัฒนา  แก้ไขนักเรียน

v     ติดต่อขอความร่วมมือกับหน่วยงาน องค์กรต่างๆ  ในการส่งเสริม  พัฒนา แก้ไข

v     อำนวยความสะดวกในการประสานงาน  เมื่อสถานศึกษาต้องการช่วยเหลือ

 

4.    บทบาทหน้าที่ของผู้ปกครองและชุมชน

ผู้ปกครองและชุมชน  เป็นบุคคลและกลุ่มบุคคลที่อยู่ใกล้ชิดกับนักเรียนในพื้นที่มากที่สุด  ที่จะทำให้การเอาใจใส่ดูแลนักเรียนได้อย่างดี  ซึ่งประกอบไปด้วยผู้ปกครอง  เครือข่ายผู้ปกครอง / ชมรม / สมาคมผู้ปกครอง  และบุคคลในชุมชน 

บทบาทหน้าที่

สนับสนุนการดำเนินงานระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน

แนวทางดำเนินงาน

v     จัดสภาพแวดล้อมของชุมชนที่เอื้อต่อการพัฒนานักเรียน

v     ช่วยสอดส่องดูแลนักเรียน

v     เป็นแหล่งการเรียนรู้เพื่อพัฒนาศักยภาพนักเรียน

v     สร้างความสัมพันธ์ระหว่างสถานศึกษากับชุมชน

v     ให้ข้อมูลข่าวสารพฤติกรรมของนักเรียนกับสถานศึกษา

v     เข้าร่วมกิจกรรมของสถานศึกษา

 5.    บทบาทหน้าที่ของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการดูแลช่วยเหลือนักเรียน

การดำเนินงานการดูแลช่วยเหลือนักเรียนให้ครอบคลุมทุกกลุ่มเป้าหมายและบรรลุผล  จำเป็นยิ่งที่จะต้องอาศัยการมีส่วนร่วมของทุกคนในสังคม  และเพื่อให้เกิดความชัดเจนในการปฏิบัติงานให้สอดคล้องไปในทิศทางเดียวกันอย่างมีคุณภาพ  การประสานงานและการสร้างความร่วมมือร่วมใจในการดูแลช่วยเหลือนักเรียน  จึงเป็น  สิ่งสำคัญ  ซึ่งสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา  สถานศึกษา  ควรประสานความร่วมมือทั้งภาครัฐและเอกชน เช่น กรมสุขภาพจิต  ศูนย์อนามัยเขตฯ  สาธารณสุขจังหวัด  สาธารณสุขอำเภอ  โรงพยาบาล  องค์การบริหารส่วนท้องถิ่น  การปกครองพิเศษ  กระทรวงมหาดไทย  กระทรวงกลาโหม  กระทรวงแรงงานและ  สวัสดิการสังคม  สื่อมวลชน  สำนักงานตำรวจแห่งชาติ  องค์กรเอกชน  องค์กรอิสระ  ซึ่งมีความสามารถให้การสนับสนุนและให้ความร่วมมือได้ดังนี้